Ontdek de culturele plekjes van het Mondriaankwartier

_{Adres: Kortegracht 11}

We beginnen bij het Mondriaanhuis, het geboortehuis van kunstenaar Piet Mondriaan (1872-1944). Nadat de familie Mondriaan vertrok, raakte in de vergetelheid dat hier ooit zo’n bijzondere kunstenaar had gewoond. Dat veranderde toen het pand werd omgevormd tot het Mondriaanhuis en werd opengesteld voor het publiek. Sindsdien kan iedereen de man achter de abstracte vormen en primaire kleuren beter leren kennen. In 2022 vierden we in Amersfoort Mondriaans 150e geboortedag en kleurde heel Amersfoort kleurt rood, geel en blauw!

_{Adres: Kortegracht 1}

Rijksmonument de Vismarkt (1657) vind je bij de kruising Kortegracht, Langegracht en Langestraat. Ooit heette dit plekje op de brug "Plaats". Maar eigenlijk is het een hal, met een op houten kolommen geplaatst dak en daaronder hardstenen visbanken. Tegenwoordig heeft het overigens hardstenen zuilen, die van de banken komen van de Vishal in Haarlem. In 1856 werd onze vismarkt verplaatst naar het Lieve Vrouwekerkhof. In 1987 werd de markthal tijdelijk opgeslagen, om in 1988 teruggeplaatst te worden op zijn huidige locatie.

Een treurig weetje: in 1651 ving ene Hendricx Leydecker een arend (of mogelijk een rode wouw – daarover bestaat onenigheid) en schonk deze aan de stad Amersfoort. De majestueuze vogel werd ondergebracht in een zogenaamd huysgen (lees: kooi) op de Vismarkt. Vermoedelijk fungeerde hij als opruimer van visafval na de markt. Zielig, hè?

Als je over de Kortegracht loopt, kijk dan eens naar beneden naar de kademuren. Daar ontdek je prachtige waterspuwers, gemaakt door kunstenaar Ton Mooij. Deze bijzondere wateruitloopbeeldjes zijn niet alleen voor de sier, maar spelen ook een rol in de afwatering. Daarnaast hebben ze een symbolische betekenis: ze verwijzen naar het pand waar ze bij horen.

Op de Kortegracht vind je onder andere het Juffergat (nr. 21), de Rabbijn (bij de synagoge) en de Kinderwagen (bij het Mondriaanhuis). Maar er zijn nog veel meer waterspuwers verspreid door Amersfoort. Tijdens een rondvaart met de Waterlijn kun je ze allemaal bewonderen en de verhalen erachter ontdekken.

Monumentaal pand Huis Tinnenburg, aka Groot Tinnenburg heeft een imposante trapgevel. Het werd waarschijnlijk - nadat Amersfoort in 1259 stadsrechten kreeg - als versterking in de stadsmuur opgenomen. Niet per se tegen aanvallers van buitenaf. Nee, vooral als verdediging tegen het water vanuit de Heiligenbergerbeek. Door de bouw van de Monnikendam, werd de waterpoort bij Tinnenburg overbodig en afgebroken. Maar Huis Tinnenburg staat er nog steeds, als een stille getuige uit vervlogen tijden.

Muurhuizen is waarschijnlijk het bekendste historische straatje van Amersfoort. Alhoewel straatje? Noem het gerust een straat! De huizen vormen samen een grote cirkel langs de grachten. De middeleeuwse muurhuizen zijn rond 1500 gebouwd met het materiaal van de oude stadsmuur, die rond 1380 afgebroken werd om de stad uit te breiden. De huizen zijn authentiek, allemaal verschillend en kei-schattig om te zien. Dikke vette tip: vanaf de lente staan de vele geveltuintjes die muurhuizen rijk is volop in bloei.

Behalve bijzondere stukjes Amersfoortse geschiedenis kun je ook fantastisch shoppen met vriendinnen, lekker lunchen en van goddelijke chocola proeven in het Mondriaankwartier. Kom je ook kijken?